Kotły c.o. – zasada funkcjonowania i podział

Schemat podłączenia kotła CO z ogrzewaczem płaszczowym oraz zaworem czterodrożnym.

Kotły centralnego ogrzewania (c.o.), nazywane potocznie piecami c.o., zamieniają energię paliwa w ciepło, które następnie instalacją ogrzewania domu rozprowadzane jest do poszczególnych pomieszczeń. Jednym z ważniejszych czynników wyboru odpowiedniego kotła/pieca, jeśli nie najważniejszym, to rodzaj zastosowanego paliwa i związane z tym przyszłe koszty ogrzewania.

Rodzaj paliwa do kotłów CO

Do ogrzewania domu możemy wybrać praktycznie każdy rodzaj paliwa, oczywiście jeśli jest łatwodostępne w najbliższej okolicy. Dzisiaj, każdy inwestor musi być również ekonomistą – wybierając rodzaj paliwa czy źródła energii powinien dokładnie przeanalizować jakich może się spodziewać rachunków za ogrzewanie. Musi również przewidzieć sytuację w kraju i na świecie, bo paliwo, które dzisiaj jest tanie, za kilka lat może dużo więcej kosztować.

Każdego roku ceny paliw i energii rosną i trudno oczekiwać, że kiedyś będą niższe niż obecnie. Za olej opałowy sześć lat temu trzeba było zapłacić ok. 2,30 zł/litr brutto – dzisiaj cena oleju jest ok. 70% wyższa, bo wynosi ponad 4 zł/litr brutto. Porównując całkowity koszt gazu ziemnego, różnica wynosi blisko 70% – 6 lat temu trzeba było za niego zapłacić ok. 1,2 zł/m3 brutto, a dzisiaj jest to ok. 2,10 zł/m3 brutto. Oczywiście, można wykonać instalację, którą w przyszłości będzie można swobodnie zmieniać i dopasowywać do nowych warunków.

Gaz ziemny jest najpopularniejszym paliwem wykorzystywanym do ogrzewania domów. Jeśli tylko jest dostępny to warto zastanowić się nad jego zastosowaniem. Przede wszystkim, dlatego że jest to czyste paliwo, które nie brudzi w domu i nie zanieczyszcza środowiska naturalnego. Zwłaszcza, że dzisiaj koszt ogrzewania gazem ziemnym może być tylko nieznacznie wyższy od ogrzewania węglem, a instalacja pracuje całkowicie bezobsługowo.

Jeśli nie mamy dostępu do gazu ziemnego, możemy wybrać inne paliwo. Pod względem bezobsługowego ogrzewania najciekawsze będą: olej opałowy, gaz płynny i energia elektryczna.
Jeśli głównym kryterium wyboru ma być bezobsługowa praca instalacji grzewczej i niskie koszty ogrzewania to, najciekawszą alternatywą są pompy ciepła.

Kotły C.O. na paliwa stałe

Niskie koszty ogrzewania można również uzyskać stosując kocioł na paliwo stałe, np: drewno, brykiet drzewny, pellety, słomę, ziarna zbóż czy węgiel – jednak każde z tych rozwiązań wymagać będzie obsługi, w większym lub mniejszym stopniu angażującej użytkownika. Bardzo ważna jest tutaj jakość paliwa, co również przełoży się na jego cenę. Na przykład, można kupić tani „eko-groszek”, który będzie niskiej jakości i aby ogrzać dom zużyjemy znacznie więcej opału niż paląc dobrej jakości paliwem. Dobrze jeśli tylko na tym się skończy, bo opał kiepskiej jakości to również częstsze i bardziej uciążliwe czyszczenie kotła a nawet uszkodzenie retorty lub podajnika paliwa. No i nie każdy kocioł na paliwo stałe będzie odpowiedni dla danego budynku, a jego obsługa może okazać się dla niektórych zbyt uciążliwa.

Kotły gazowe – bogata oferta kotłów gazowych pozwala wybrać optymalne rozwiązanie dla każdego budynku czy mieszkania: jego zapotrzebowania na ciepło, sposobu i miejsca montażu kotła, wydajności ciepłej wody użytkowej. W każdym przypadku kocioł gazowy zapewni bezobsługowe ogrzewanie domu, a jeśli będzie to wysokosprawny kocioł kondensacyjny na gaz ziemny – zapewni również wygodne i stosunkowo tanie ogrzewanie.

Kotły olejowe
tutaj również możemy oszczędzić na kosztach ogrzewania wybierając kocioł kondensacyjny. Zazwyczaj, do tradycyjnych dostawiony jest dodatkowy kondensacyjny wymiennik ciepła, w którym maksymalnie odbierane jest ciepło ze spalin zanim opuszczą one kocioł. Taki sposób pracy kotłów kondensacyjnych pozwala stosować każdy dostępny rodzaj oleju opałowego, nawet z dodatkiem oleju pochodzenia roślinnego, tzw. biooleju.

Kotły na paliwo stałe – są ciągle popularnym sposobem na ogrzewanie domów, chociaż w większym lub mniejszym stopniu wymagają obsługi. Aby zapewnić sobie niskie koszty ogrzewania potrzebują paliwa dobrej jakości. Niektóre, wyposażone w dodatkowy rusz, pozwalają stosować np. węgiel i drewno. W innych, można przejść na gaz ziemny lub olej opałowy po zamontowaniu odpowiedniego palnika.

Kotły elektryczne – to bardzo proste i tanie urządzenia o wysokiej sprawności, jednak kosztowne w eksploatacji.

Dodatkowe źródła ciepła przy kotłach C.O.

Aby uniezależnić się od jednego rodzaju paliwa i obniżyć koszty ogrzewania stosuje się kilka źródeł ciepła do ogrzewania domu. Na przykład, mając kocioł olejowy lub na gaz płynny, można dodatkowo zastosować kocioł na paliwo stałe, kominek, pompę ciepła itd. Mogą one współpracować ze sobą automatycznie, np. jeśli rozpalimy w kominku kocioł wie o tym i nie załącza się. Jak kominek wygaśnie, kocioł zaczyna normalnie ogrzewać dom.
Takie połączenie kilku źródeł ciepła pozwala w pełni kontrolować rachunki za ogrzewanie. Jeśli będą za wysokie można wówczas częściej korzystać z tańszego w eksploatacji źródła ciepła.

Dodatkowym źródłem ciepła, praktycznie w każdym domu, mogą być kolektory słoneczne. Najczęściej stosowane są do wspomagania ogrzewania ciepłej wody użytkowej, bo taka instalacja jest stosunkowo niedroga i może przynieść wymierne oszczędności. Oszczędności, które są tym większe, im większe jest zużycie wody użytkowej w gospodarstwie domowym i im wyższe będą koszty ogrzewania głównego źródła ciepła, np. prądu elektrycznego.

W przypadku kotłów na paliwo stałe kolektory zapewnią większy komfort jak i mogą przynieść oszczędności. Dzięki kolektorom w lecie nie trzeba uruchamiać kotła lub bardzo rzadko, nie trzeba również używać grzałki elektrycznej do ogrzewania wody, co przyniesie spore oszczędności. W pozostałym okresie, przy okazji ogrzewania domu, kocioł również tanio ogrzeje wodę użytkową.

Koszty ogrzewania kotłami C.O. – porównanie

Wykres Szacunkowe koszty ogrzewania nowego domu

Wykres. Szacunkowe koszty ogrzewania nowego domu o powierzchni pomieszczeń ogrzewanych 200 m2, zapotrzebowaniu na ciepło: 100 kWh/m2rok. Przyjęto ceny paliw, aktualne na 05.2012r.: gaz ziemny 2,1 zł/m3, gaz płynny 3,03 zł/litr, olej opałowy 4,1 zł/litr, węgiel 800 zł/t, energia elektryczna: 0,50 zł/kWh, drewno opałowe 170 zł/m.p.

Ogrzewanie domu warto potraktować jako inwestycję – bo ogrzewanie stanowi ok. 70-80% kosztów eksploatacji budynku w ciągu roku i można tutaj znaleźć spore oszczędności wybierając odpowiedni system grzewczy. Można zainwestować w lepsze rozwiązania, które każdego roku przyniosą spore oszczędności, niezależnie od koniunktury na rynku paliw i energii. Mając do wyboru tańsze lub droższe materiały i urządzenia, warto poznać dokładnie na czym polega ich różnica i czy ma przełożenie na ich cenę.

Każdy rodzaj kotła c.o. ma inne wady i zalety. Kilka z nich da się jednak zauważyć przy wszystkich tego typu urządzeniach.

Zalety Kotłów C.O.

  • Prosta obsługa
  • Długie trzymanie ciepła
  • Ruch powietrza w pomieszczeniach ogrzewanych
  • Możliwość ogrzania dużych powierzchni

Wady Kotłów CO

  • Konieczność składowania paliwa
  • Stosunkowo wolne nagrzewanie się
  • W większości przypadków przy spalaniu emitowane są do środowiska szkodliwe środki
  • Konieczny ciąg kominowy
  • Nierówna temperatura – najcieplej przy grzejniku

 

Zapoznaj się również z zaletami i wadami poszczególnych kotłów C.O. według rodzaju spalanego paliwa:

Polecamy

Najnowsze

Ile kosztuje ogrzewanie pompą ciepła?

Zobaczmy jakie są koszty ogrzewania rzeczywistej instalacji z pompą ciepła, pracującej w domu jednorodzinnym – Wizualizacja pracy instalacji z pompą ciepła, opisana w artykule „Pompa ciepła na żywo”.   Dane budynku dom jednorodzinny znajdujący się pod Opolem 4 mieszkańców powierzchnia użytkowa: 160 m2 powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych: 200 m2 kubatura: 550 m3 zapotrzebowanie budynku na ciepło […]

Ogrzewanie gazowe

Zdawać by się mogło, że przy planowaniu ogrzewania domu jednorodzinnego, jako domyślne przyjmuje się ogrzewanie gazowe. Gdy działka jest w zasięgu gazociągu lub można go tanio podłączyć, inwestor decyduje się najczęściej na centralne ogrzewanie wodne z kotłem gazowym. Dopiero gdy nie ma gazu ziemnego, szuka się innych alternatyw. Takie podejście nie dziwi, bo ogrzewanie gazem […]

Oszczędzaj do 50% na ogrzewaniu z TECH Sterowniki

Koncepcja inteligentnego domu na dobrą sprawę dopiero od kilku lat podbija polski rynek. Dzięki zdalnemu sterowaniu ogrzewaniem czy oświetleniem możliwe jest poczynienie sporych oszczędności na rachunkach. Firma TECH Sterowniki oferuje inteligentne systemy grzewcze, które pozwalają oszczędzić nawet do 50%. Chcesz dowiedzieć się o nich więcej? Przeczytaj poniższy artykuł. Inteligentny zestaw do sterowania ogrzewaniem grzejnikowym firmy […]