Węgiel kopalniany, zawierający do 78% pierwiastka węgla. Wykorzystywany głównie w energetyce, poddawany także przeróbce chemicznej (wytlewaniu, zgazowaniu, uwodornianiu, ekstrakcji), m.in. na półkoks, smołę wytlewną, gazy przemysłowe, wosk montanowy.
Zgodnie z Polskimi Normami – węgiel brunatny charakteryzuję się:
- zawartość wilgoci całkowitej nie powinna być wyższa niż 55%,
- zawartość piasku w węglu brunatnym w stanie roboczym nie powinna być wyższa niż 6%,
- zawartość lignitu włóknistego (tzw. ksylitu – odmiany węgla brunatnego o zachowanej strukturze drewna), nie powinna być wyższa niż 5%
W zależności od rodzaju paliwa, jego skład i wartość opałowa mogą znacznie się różnić i wynoszą średnio:
| Rodzaj paliwa | Węgiel C [%] | Wodór H [%] | Tlen O [%] | Siarka + Azot S+N [%] | Wartość opałowa [MJ/KG] | Części lotne V(daf) [%] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Biomasa | < 50 | 6 | 43 | 0,3 | 14 – 19 | 70 – 80 |
| Torf | 56 – 62 | 5 – 6 | 32 – 38 | 0,5 | 21 – 24 | 62 – 70 |
| Węgiel brunatny | 58 – 78 | 4,5 – 7,5 | 10 – 35 | 0,8 – 4 | 24 – 31 | 45 – 65 |
| Węgiel kamienny i antracyt | 75 – 96 | 1 – 6 | 1 – 18 | 0,8 – 2 | 32 – 35 | 1 – 45 |
| Ropa naftowa | ~89 | 8,4 | 2 | 0 | ~47 | – |
Wartość opałowa węgla brunatnego wynosi zazwyczaj od 7,5 do 21 MJ/kg. Po jego wysuszeniu może wynosić od 21 do 31 MJ/kg.
Wszystkie paliwa stałe pochodzenia naturalnego zawierają: związki węgla (substancja organiczna, która ma największą wartość użytkową jako źródło ciepła), substancje mineralne i wilgoć (woda zawarta w paliwie). Substancje mineralne i wilgoć są balastem, czyli do niczego nie są potrzebne podczas spalania węgla. A, im więcej zawiera ich paliwo tym mniej użytecznego ciepła możemy uzyskać ze spalania jednostki paliwa.
W substancji organicznej węgli brunatnych wyróżniamy następujące składniki grupowe:
kwasy huminowe 13-85%, huminy 7-81%, bituminy 3-37% (80%), ligninę 0-1% (70%),
celulozę 0-1% (40%) oraz resztkowe substancje roślinne 2-8%, fuzyt 2-80%.
Udział poszczególnych składników w węglu brunatnym i kamiennym:
| Węgiel brunatn | Węgiel kamienny | |
|---|---|---|
| Substancja organiczna | 25 – 89% | 50 – 98% |
| Substancje mineralne | 1 – 25% | 2 – 30% |
| Wilgoć | 10 – 70% | 1 – 18% |
Klasyfikacja węgli brunatnych nie jest tak usystematyzowana jak węgli kamiennych. Według zastosowania węgiel brunatny można podzielić na: energetyczny, brykietowy, wytlewny i ekstrakcyjny.
Odmiany węgla brunatnego:
- ksylitowe – włókniste, kruche, zżelifikowane, bogate w celulozę i ligninę
- miękkie – ziemiste, łupkowate, zawierają do ok. 80% kwasów huminowych
- twarde – matowe, błyszczące, zawierają głównie huminy
Węgiel brunatny używany jest głównie na rynkach lokalnych. Podczas transportu kolejowego, mokry i zapopielony węgiel, pod wpływem wilgoci zbija się w masę trudną do rozładowania. A, w porze zimowej masa ta zamarza.
Węgiel brunatny jest najtańszym, klasyfikowanym paliwem dopuszczonym do spalania w domowych instalacjach grzewczych. Pakowny w szczelne foliowe worki może być przechowywany przez cały rok bez wystąpienia zjawiska lasowania. Można go również mieszać z innymi paliwami, np.: z innymi rodzajami węgla, drewnem oraz miałem.
Cena węgla brunatnego
Przykładowe ceny węgla brunatnego 2012:
od 125,90 do 154,19 zł brutto za tonę węgla brunatnego
Cena zależna jest od granulacji i typu sortowania.
Cennik przygotowany na podstawie danych ze strony Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów.
